Konsekwencje stosowania klauzul niedozwolonych dla przedsiębiorcy

Zgodnie z moimi wcześniejszymi zapowiedziami dzisiejszym wpisem, kontynuuję tematykę dotyczącą klauzul niedozwolonych. W poprzednich wpisach wyjaśniłam już:

1. Co to jest klauzula niedozwolona?
2. Jakie są konsekwencje stosowania klauzul niedozwolonych dla bytu danej umowy?

Dzisiaj, chcę zwrócić Twoją uwagę na niebezpieczeństwa, jakie niesie, dla Ciebie, jako przedsiębiorcy, stosowanie klauzul niedozwolonych, w związku z postępowaniem o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone.

Postępowanie w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone

Postępowanie w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone prowadzi Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK). W ramach tego postępowania Prezes UOKiK  jest uprawiony do uznania postanowień wzorca umowy za klauzule niedozwolone. Postępowanie, w takiej sprawie może zainicjować, m.in:

• konsument,
• rzecznik konsumentów,
• Rzecznik Finansowego,
• organizacja konsumencka.

Należy dodać, że Prezes UOKiK może także wszcząć kontrolę, której wynikiem będzie postępowanie w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone.

Jakie są konsekwencje postępowania w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone?

Po przeprowadzeniu postępowania w sprawie o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone Prezes UOKiK wydaje decyzję administracyjną, w której rozstrzyga:

1. Czy dane postanowienie umowne stanowi klauzulę niedozwoloną?
2. Jeśli odpowiedź na pierwsze pytanie jest pozytywna, zakazuje dalszego stosowania postanowienia uznanego za klauzulę niedozwoloną.

Warto dodać, że Prezes UOKiK w opisanej wyżej decyzji może także, np.:

• zobowiązać przedsiębiorcę do poinformowania konsumentów, będących stronami umów zawartych na podstawie wzorca, o uznaniu za niedozwolone postanowienia tego wzorca;
• nakazać publikację decyzji w całości lub w części, z zaznaczeniem, czy decyzja ta jest prawomocna, w określonej w niej formie, na koszt przedsiębiorcy;
• nałożyć na przedsiębiorcę stosującego klauzulę niedozwoloną karę pieniężną w wysokości do 10% obrotu osiągniętego w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary!!!

Jak widzisz kary finansowe mogą być ogromne.  Na pocieszenie dodam, że można się przed nimi bronić, ale,  o tym, jak mawia Papa Smerf, opowiem już innym razem:)

Skutki decyzji UOKiK uznającej postanowienia wzorca umowy za klauzule niedozwolone

Powinieneś wiedzieć, że decyzja Prezesa UOKiK uznająca postanowienie wzorca umowy za niedozwolone odnosi skutek w stosunku do:

•  przedsiębiorcy, który ją stosował;
• a także wszystkich konsumentów, którzy zawarli z  tym przedsiębiorcą umowę na podstawie wzorca wskazanego w decyzji.
  

Decyzje Prezesa UOKiK publikowane są na stronie internetowej Urzędu, także każdy może się z nimi zapoznać.

Dodam jeszcze, że opisany wyżej stan prawny obowiązuje od dnia 17 kwietnia 2016 r., czyli od wejścia w życie  znowelizowanej ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów. 

Jak było wcześniej?

Przed 17 kwietnia 2016 r.,  sprawy o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone rozpoznawał Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (SOKiK). Następnie, po uprawomocnieniu wyroku przez SOKiK, Prezes UOKiK  wpisywał do rejestru klauzul niedozwolonych, postanowienia, które zostały uznane za niedozwolone.

Wpisanie danego postanowienia do rejestru oznaczało, że nie można go było stosować w  obrocie z konsumentami. Zakaz dotyczył wszystkich przedsiębiorców, nie tylko tych, w stosunku do, których SOKiK wydal  wyrok.

Zgodnie z przepisami przejściowymi do ustawy nowelizującej ustawę o ochronie konkurencji i konsumentów, Prezes UOKiK będzie prowadził rejestr  do 2026 r.

Do 2026 r. do rejestru będą wpisywane klauzule  w sprawach, w których  pozwy do SOKiK zostały wniesione  przed 17.04.2016 r. W tym czasie aktualny jest zakaz stosowania w obrocie z konsumentami postanowień umieszczonych w rejestrze klauzul niedozwolonych.

Reasumując, myślę, że po lekturze dzisiejszego wpisu nie trzeba Cię bardziej przekonywać, że nie warto stosować klauzul niedozwolonych. Polecam natomiast pomyśleć o audycie stosowanych w Twojej firmie wzorców umownych,  pod kątem występowania w nich klauzul niedozwolonych.